Wat is deflatie?
Deflatie is het tegenovergestelde van inflatie: je geld wordt niet minder waard, maar juist meer. Voor elke euro die je in je portemonnee hebt, kun je meer kopen. Stel dat een grote kar vol boodschappen 100 euro kost. Vervolgens gaat er een jaar voorbij. In dat jaar is de deflatie 2%. Dezelfde kar met boodschappen kost aan het einde van dat jaar nog maar 98 euro.
Overigens wordt de deflatie, net als de inflatie, berekend als het gemiddelde over een groot aantal producten. Niet elk product zal dus goedkoper geworden zijn. Als bijvoorbeeld een belangrijke veroorzaker van de deflatie een dalende olieprijs, en daarmee een dalende benzineprijs, is dan merk jij dat alleen als je daadwerkelijk een auto hebt die op benzine rijdt. Een nieuwe fiets is misschien wel iets duurder geworden.
Wat zijn de nadelen van deflatie?
Het klinkt leuk, dat door deflatie goederen goedkoper worden. Maar deflatie is niet altijd gunstig. Neem bijvoorbeeld de spaarrente. Die is opgebouwd uit twee componenten: de reële rente plus een opslag voor de inflatie. Als er deflatie is, dus een negatieve inflatie, zal de spaarrente ook lager zijn.
Een tweede nadeel ervaar je als je een lening hebt. Als de rente voor langere tijd vaststaat, daalt die niet mee met de deflatie. Je blijft dus een relatief hoog rentepercentage betalen. Verder wordt het geld meer waard, dus jouw lening ook. Waar je bij een hoge inflatie je lening als het ware vanzelf ziet krimpen, zie je bij deflatie je lening alleen maar groeien.
Een voorbeeld
Stel je hebt een schuld van 10.000 euro. Daar betaal je 8% rente per jaar over. Op je spaarrekening staat ook 10.000 euro. Daar krijg je nu 2% rente over. Voor 10.000 euro kun je nu 5.000 broden kopen. Of je kunt er je lening mee aflossen. Het aflossen van je lening kost dus 5.000 broden.
Een jaar en 1% deflatie later: je spaarrente is gedaald naar 1%. Maar je betaalt nog steeds 8% rente over je lening, want de rente van je lening staat vast voor de hele looptijd.Van je 10.000 euro spaargeld kun je nu 5.050 broden kopen. Maar je kunt ook nog steeds je lening aflossen. Dat kost nog steeds 10.000 euro, ofwel 5.050 broden. Om je lening af te lossen ben je nu dus 50 broden meer kwijt dan een jaar eerder.
Heeft deflatie ook voordelen?
Elke medaille heeft twee kanten, zo ook de deflatie. Heb je geen lening maar wel veel spaargeld, dan heeft deflatie het voordeel dat je met je spaarpotje meer kunt kopen. Ook bij een gelijkblijvend inkomen heb je meer te besteden.